Literatura nie jest dla idiotów?

Nie przepadam za inbami, szczególnie jak rozkręca je pewna pani od wskazywania kto jest terfem, ale dobra, pójdę tym tropem, bo to jest ciekawe zagadnienie. Cytat z Tokarczuk z Festiwalu Góry Literatury:

Nigdy nie oczekiwałam, że wszyscy mają czytać i że moje książki mają iść pod strzechy. Wcale nie chcę, żeby szły pod strzechy. Literatura nie jest dla idiotów. Żeby czytać książki trzeba mieć jakąś kompetencję, trzeba jakby mieć wrażliwość pewną, pewne rozeznanie w kulturze. Te książki, które piszemy, tak jak mówiłam, one są gdzieś zawieszone, zawsze się z czymś wiążą (...). Nie wierzę, że przyjdzie taki czytelnik, który kompletnie nic nie wie i nagle się zatopi w jakąś literaturę i przeżyje tam katharsis.

Fatalnie to brzmi, język mało inkluzywny jak na aktualne trendy w popkulturze. A jednak, ja też nie wierzę, choć jednocześnie nie zgadzam się, że nie ma literatury dla idiotów. Można oczywiście niektóre słowo pisane nazywać nie-literaturą, tylko po co. Skoro jest muzyka przeznaczona dla różnego poziomu percepcji, to jest i literatura adekwatna do poziomu odbiorcy. Można argumentować, że nie ma idiotów. I tutaj od razu zaoponuję, bo idioci są, wiem, bo niektórzy ogłaszają się idiotami na blogach i szeroko się na ten temat rozpisują, dopóty ktoś, zgodnie z ich samoopisem nie nazwie ich po imieniu. Wtedy śmiertlenie się obrażają i cokolwiek smutnieją. Ale to w zasadzie off topic 😉. Zastanawiam się, jak fakt istnienia literatury, która wymaga czytelnika wyrobionego, można opisać w taki sposób, żeby osoby z zawodu obrażone w zastępstwie nie poczuły się obrażone w zastępstwie. Odbieram to jako temat tabu.

"Literatura nie jest dla idiotów" brzmi dla mnie źle głównie dlatego, że przypomina hasło pewnej sieci supermarketów. Różnica w intencjach jest taka, że właściciele superketów chcieli zachęcić do kupowania, a tymczasem wierzę Tokarczuk, że ona nie chce, aby każdy ją czytał. Jeśli kiedykolwiek poszliście do kina, żeby z przyjemnością obejrzeć film, a na widowni pojawili się tego dnia "wszyscy", to pewnie też wierzycie. Zdarza mi się podejmować próby rozmowy na jakiś temat i gdy widzę, że moje intencje nie wypalają, to zwyczajnie nie ma sprawy. Nie ma sprawy. Ja w zasadzie nawet nie uważam Tokarczuk za najwybitniejszego polskiego pisarza, ale czyta mi się ją dobrze. Jak się komuś czyta źle, to co mam zrobić? No nic, kończymy rozmowę na ten temat, jeśli to jest problem, zaczynamy o czymś innym. Od czasu do czasu w różnych miejscach jest przywoływane to nieszczęsne "de gustibus ...", z którym się nie zgadzam, bo ja mogę godzinami dyskutować na temat tego, co mi się podoba i nie podoba. Ale ludzie są różni, łapanki nie będzię. Wśród moich dobrych znajomych są osoby, które lubią rozmawiać też o twórczości (a nie tylko zwyczajnie, o innych ludziach w czasie ich nieobecności), reszta wcześniej czy później wypada. No to jak z tymi idiotami i literaturą?

***

To jeszcze filmik, luźno w temacie. "Marie Curie Answers The Web's Most Searched Questions And Gets Utterly Disappointed" by Karolina Żebrowska: